Sivas’a bu kaçıncı gidişim bilmiyorum ama önceki gün Sivas katliamının 21.yılıydı. Dile kolay katliamın üzerinden tam 21 yıl geçmiş. Nazım Hikmet “en fazla bir yıl sürer, yirminci asırlarda ölüm acısı” demiş olsa da, önceki gün Sivas’ta yürüyen binlerce kişi “ölüm acısının” 21 yıldır halen devam ettiğinin resmiydi.

“Acıları kaşımayın, yaraları yeniden kanatmayın” itirazlarına rağmen, “unutmayın” diyen “bir avuç insanın” ısrarlı direnişi sayesinde bugün Türkiye’nin dört bir yanında yüz binlerce insan adalet ve vicdanın ayak izlerini takip ediyor, “bir kez daha benzer bir katliam yaşanmasın diye unutma, unutturma” diyor…

Acıyı unutmayan on binlerce insan inatla ve ısrarla 21 yıldır Sivas sokaklarında yürüyor ve Sivaslıyı yüzleşmeye çağırıyor olsa da, Sivas ve Sivaslı yüzleşmeden kaçmaya devam ediyor.

Bu değişim şehre girerken karşılaştığınız “Muhsin Yazıcıoğlu Parkı” ile kendisini hemen gösteriyor. Şehrin birçok cadde ve meydan ismi bile bu değişimin nereye ve nasıl evrildiğini işaret ediyor…

* * *

Daha önce de yazmıştım; Sivas: Bir ‘ateş’ şehri; Tarihi MÖ 8 bine kadar uzanıyor. Hititlere, Medlere, Perslere, Romalılara, Selçuklulara, Moğollara, Osmanlılara beşiklik etmiş koca bir geçmiş… 14. Yüzyılda büyük seyyah İbn-i Batuta, Sivas için Anadolu’daki “en büyük şehir” demiş… 16. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan kesintisiz göçün, kaçışın çıkış noktası olmuş… Sonra Osmanlı’da önemini kaybetmiş, Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde kendi büyük geçmişiyle yeniden barışmış ve 4 Eylül 1919’da “Kongre” toplayan Cumhuriyet’le özdeşleşmiş Sivas… Bir dönem Birlik Partisi’nin, Alevilerin kalesi olmuş…

Sivas, 40-50 yıl öncesine kadar “ozanlar şehri” olarak bilinirdi. Hatta Türkiye’nin ilk “ozanlar festivali” 1930’larda Sivas’ta yapılmış... Yalan da değil. Pir Sultan bu toprakların adamı değil miydi? Ağahi, Âşık Veli, Ali İzzet, Âşık Veysel, Kemter ve daha niceleri, Sivas toprağında yetişmemiş miydi? Havasından mı, suyundan mı bilinmez ama Çamşıhı’da “her dört kişiden beşi” şair ya da ozan değil miydi?

İşte böyle bir şehirde, Sivas Kongresi’ni ve Cumhuriyeti içine sindiremeyenlerin intikam tutkuları hiç bitmemiş. 4 Eylül 1978 saldırıları, 12 Eylül 1980 darbesi, 1989 Belediye seçimi, Sivas için büyük kırılma ve her seferinde biraz daha muhafazakârlaştığı tarihleri olmuş. 2 Temmuz 1993 tarihi ise tereddütsüz son vuruş! Madımak Oteli’ni ablukaya alan 15 bin kişinin sesleri bugün de yankılanmaya devam ediyor: “Cumhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak!”

İnanmak zor olsa da, son 40 yıl Sivas’taki büyük muhafazakârlaşmayı gözler önüne seriyor. Tıpkı Maraş gibi… DP’nin en güçlü olduğu dönemde yani 1957’de Sivas merkezde CHP’nin oy oranı yüzde 57’dir. 1969’da CHP ve Mustafa Timisi’nin Birlik Partisi’nin Sivas’taki toplam oy oranı ise yüzde 73 gibi çok yüksek bir seviyededir. 1977 yerel seçimlerinde CHP ve BP’nin toplam oyu yüzde 45’tir. Aynı dönemde AP, MSP ve MHP’nin toplam oy oranları da ancak o kadardır…

Oysa şimdi?

Sivas’ta 2014 yerel seçim sonuçları hiçbir yoruma yer bırakmayacak kadar son durumu özetliyor. Seçim sonuçları müdahalenin boyutlarını açıkça gösteriyor. 1978, 1980, 1993 “müdahaleleri” şehirde büyük bir toplumsal değişime neden olmuş. Zorunlu göçten dolayı, bugün şehir merkezinde Alevi nüfusu çok azalmış, tümü Alevi olan Ali Baba’nın bile toplumsal yapısı değişmiş, ilerici, demokrat potansiyel de bu değişimle doğru orantılı olarak neredeyse yok olmuş…

Lafı uzatmaya gerek yok. İşte 30 Mart 2014 Sivas merkezde yerel seçim sonuçları: 2014’de Belediye Başkanlığı BBP’den AKP’ye doğru el değiştirmiş olsa da sonuç değişmiyor: AKP yüzde 58,3 ile belediye başkanlığını alırken, BBP yüzde 30,8 ile ikinci parti. AKP, BBP, MHP ve SP’nin toplam oy oranları yüzde 94,9. Yazı ile; Yüzdedoksandörtnoktadokuz! Son seçimlerde CHP Sivas merkezde yalnızca yüzde 4,7 almış. Seçmen sayısı olarak ise Sivas merkezde sağ 174.464 oy alırken, bütün “sol” toplam 9.01 oy almış…